10.
festiwal
myśli abstrakcyjnej
22-26.10.2025
Osiedle jazdów
Warszawa
Idea, która stoi za Festiwalem Myśli Abstrakcyjnej ma swoje źródła w myślowym przetwarzaniu rzeczywistości. Umysł, myślenie i krytyczna analiza są tym, co od początku znajduje się w centrum festiwalowych wysiłków. To co materialne i cielesne pozostawało w tle, uzupełniając namysł, ale nigdy nie wychodząc na pierwszy plan. Podczas 10. edycji festiwalu zmieniamy perspektywę, oddając miejsce cielesności oraz materialności. Nie rezygnując z języka i krytycznej refleksji, chcemy w równym stopniu dopuścić do głosu “języki” różnych ciał i materii, by mogły one wybrzmieć w swoim społecznym, politycznym i emancypacyjnym wymiarze.Ciało, cielesność i materialność będziemy przetwarzać w odniesieniu do filozofii, socjologii, technologii, polityki a także psychologii, neurobiologii i sztuki.
W trakcie wydarzeń, będziemy przyglądać się temu, dlaczego ciała bywają degradowane i umniejszane, opresjonowane, poddawane kanonom czy dyscyplinie. Nie chodzi nam o to, żeby “dobrze poczuć się w swoim ciele”, ale o dostrzeżenie że jesteśmy ciałem, że ręka i noga pozwalają nam iść do przodu (i do tyłu), a zmysły poznawać i osadzać się w materialnym świecie, który nabiera przez to znaczeń. To właśnie przez materię upodmiotawiają się (nie tylko męskie, białe, ludzkie) byty, tworzą się nowe typy relacji i sensy.Materialność i cielesność są również nieodłącznie sprzężone z warunkami życia, które zależą od społecznych, ekonomicznych i politycznych uwarunkowań, dlatego chcemy myśleć o ciele także jako o terenie, na którym rozgrywają się konflikty klasowe, płciowe i ekologiczne.Będziemy więc pytać o ciało zarówno w jego codziennym doświadczaniu, jak i w jego społeczno-politycznych uwikłaniach - pracujące, reprodukujące czy poddane nierównościom. Cielesność to dla nas terytorium nieustannych procesów, w których ciało staje się miejscem konfliktu, ale i źródłem oporu.
Zapraszamy do ucieleśnionego myślenia, poruszania się, sączenia i stawania się w rytmie przypływów i odpływów.
Dotyk uważany jest za matkę zmysłów. To dotyk, wraz z organem, jakim jest skóra, jest pierwszym zmysłem, który tworzy się w łonie matki, i jako taki jest on najbardziej niezbędny do życia. Pozbawieni wzroku, słuchu, zapachu czy smaku potrafimy funkcjonować w świecie. Nie możemy jednak przeżyć, kiedy większa część naszej skóry pozostaje nienaruszona. Tak więc tylko będąc dotykani – dotykani do żywego, poruszanii naruszani – możemy żyć. Wykład ma na celu przedstawić podstawowe kategorie zzakresu badań nad zmysłem dotyku, zmysłem łączącym z innością, w wymiarzejednostkowym i globalnym.
Pisarz, tłumacz, antropolog. Wydał tomy wierszy na koniec idą (2017,nominowany do Nagrody Literackiej Gdynia 2018) oraz LUXUS (2019). Za książkęprozatorską Niż (2020) otrzymał Nagrodę Krakowa Miasta Literatury UNESCO 2020, byłnominowany do Nagrody im. Witold Gombrowicza 2021 oraz Nagrody Conrada 2021.Laureat Mitacs Globalink Research Award (2019), dzięki której prowadził badania naUniwersytecie Concordia w Montrealu. Przełożył dwie książki Anne Carson: powieśćwierszem Autobiografia czerwonego (2022, Nagroda im. Wisławy Szymborskiej 2024) orazzbiór Dekreacja. Wiersze, eseje, opera (2024). Tłumaczył również teksty Michela Serresa iJune Jordan. Swoje teksty – eseje, wywiady, artykuły – publikował w licznych polskichczasopismach („Tygodnik Powszechny”, „Przekrój”, dwutygodnik.com, „Teksty Drugie”,„Widok”, „Konteksty”). Doktor nauk humanistycznych i maratończyk.
Myślenie o ciele jako o czymś kształtowanym przez kontekst społeczny, a jednocześnie ten kontekst kształtującym, wkroczyło do głównego nurtu debaty intelektualnej pod koniec XX wieku i byłoby niemożliwe bez ponownego odkrycia Spinozy przez myśl francuską. Powrót do Spinozjańskiej etyki i filozofii politycznej pozwolił nie tylko na porzucenie napięcia pomiędzy ciałem a umysłem, ale i nowe myślenie na temat formowania się nieoczywistych politycznych sojuszy. Zwrot ku temu, co cielesne, materialne, pobudzane i pobudzające, był szczególnie owocny dla teorii feministycznych i genderowych. Rozmontowywał hierarchię pomiędzy tym, co myślane — racjonalne, umysłowe czy psychiczne — a tym, co afektywne, wskazując na wspólnotowy i emancypacyjny potencjał tego drugiego. Skupienie na skomplikowanych sieciach wzajemnych oddziaływań pomiędzy podmiotami pozwoliło poddać namysłowi krytycznemu umykające dotąd formy opresji i zauważyć pojawiający się we wspólnotach afektywnych potencjał polityczny. Umożliwiło odzyskanie ciała dla polityki w formie tego, co wspólne i zróżnicowane, niezdyscyplinowane i mięsiste. Ostatecznie, wspólnototwórcza funkcja afektów weszła do polityki na dobre, uruchamiana zarówno przez ruchy rewolucyjne, jak i reakcyjne. Podczas wykładu i dyskusji porozmawiamy o tym, jak nasza cielesna orientacja względem innych jest instrumentalizowana przez obecny dyskurs polityczny, w jaki sposób afekty kształtują współczesną wyobraźnię polityczną i w jaki sposób ciało może wpłynąć na przesunięcie jej granic.
Filozofka, kulturoznawczyni, adiunktka na Wydziale „Artes Liberales" UW. W swojej pracy badawczej zajmowała się problematyką mniejszościową: pojęciem małych literatur, filozoficzną krytyką przemocy, a także pojęciem gościnności. Badała także potencjał feministycznej teologii żydowskaiej jako formy oporu wobec populizmu. Od kilku lat jej analizy krążą wokół związków pomiędzy cielesnością a wyobraźnią polityczną. Jej obecne badania dotyczą społecznego wymiaru afektów (m.in. nadziei czy żałoby). Nieustająco bliska jest jej perspektywa feministyczna.
Technologia wniknęła głęboko w nasze ciała - aplikacje monitorują nasze ruchy, rytm serca czy lokalizację, algorytmy social mediów wpływają na zachowanie i wybory, leki psychiatryczne regulują nastrój, a terapie hormonalne płodność i ekspresję genderową. W naszym codziennym funkcjonowaniu jesteśmy zespolone z technologią i poddane różnym technikom - jak pisała Donna Haraway, staliśmy się cyborgami.
Co będziemy robić:
Design spekulatywny zakłada, że nie istnieje jedna przyszłość, a wiele możliwych przyszłości. Podczas warsztatu skorzystamy z jego narzędzi i swobodnej ekspresji artystycznej, żeby wspólnie poszerzać pole wyobraźni i projektować alternatywne możliwości. Za inspirację posłuży nam manifest xenofeministyczny, który postuluje przekształcanie istniejących technologii, tak by służyły feministycznej emancypacji, obaleniu istnienia płci i tworzeniu postkapitalistycznej rzeczywistości.
- wspólnie zastanowimy się na temat tego, jak technologie wnikają w nasze ciała i co to znaczy, że jesteśmy cyborgami;
– omówimy i przedyskutujemy główne założenia xenofeminizmu;
– wykorzystamy metody designu spekulatywnego, żeby wyobrażać; sobie możliwości hakowania i przekształcania istniejących technologii;
– będziemy ćwiczyć naszą wyobraźnię i budować nadzieję na lepszy świat
Drużyna projektowa będzie miała strukturę płaską. Ważne jest dla nas stworzenie przestrzeni do wymiany doświadczeń, pomysłów i wiedzy. Zapraszamy zarówno osoby pracujące w technologii, jak i osoby, dla których ten temat będzie całkiem nowy. Nie oczekujemy żadnego konkretnego doświadczenia.
Czy systemy, które kształtują nasze ciała i codzienność, mogłyby zostać zhakowane, aby służyć potrzebom społecznym, a nie korporacjom? Czy zamiast kontroli, dyscypliny i maksymalizacji zysku mogłyby wspierać emancypację, a zamiast wymuszać na nas więcej pracy, również wokół ciała i urody, rzeczywiście uwalniać czas? Czy inny świat jest możliwy nie w opozycji do technologii, ale dzięki niej?
Inicjatorka i projektantka doświadczeń cyfrowych i analogowych. W ramach Stowarzyszenia Otwartego Dziki Bez, którego jest prezeską, współtworzy m.in. Festiwal Myśli Abstrakcyjnej i Kolonie dla Dorosłych. Wchodzi do bardzo różnych rzek tematycznych, niezależnie od temperatury wody.
Jest projektantką UX i kulturoznawczynią. Od 8 lat projektuje aplikacje i serwisy internetowe. Insiderską wiedzę łączy z krytyczną refleksją nad technologią. Naukowo interesują ją ruchy społeczne oraz rola przyjemności i odpoczynku w politycznym działaniu. Lubi spędzać czas offline.
Zapraszamy serdecznie na spotkanie z Weroniką Pelczyńską i Magdą Fejdasz, warszawskimi rzeźbiarami - choreografkami badającymi relacje między tańcem a rzeźbą. Wieczór, przygotowany specjalnie na Festiwal Myśli Abstrakcyjnej, składać się będzie z dwóch części: oprowadzania choreograficznego oraz premiery filmu dokumentującego tę praktykę.
Wydarzenie skupi się na ciele postrzeganym jako rzeźba i nośnik społecznej pamięci. Towarzyszyć mu będzie idea popularyzacji sztuki rzeźby poprzez taniec i praktyki ruchowe, które pozwalają wyrażać osobiste skojarzenia i doświadczenia, ale też służą jako narzędzie upamiętniania mniej znanych dzieł polskich rzeźbiarek XX wieku. Choreografki zaproszą publiczność do wspólnej refleksji nad twórczością artystek, które związały swoje życie i sztukę z Warszawą. Wśród nich: Janina Broniewska, Mika Mickun, Olga Niewska, Zofia Trzcińska-Kamińska.
Oprowadzanie choreograficzne przyjmie formę rotacyjnej instalacji performatywnej – widzowie będą mogli aktywnie w niej uczestniczyć lub pozostać obserwatorami. Zachęcamy do wspólnego odkrywania biografii i twórczości artystek poprzez działanie łączące ruch i opowieść. To wyjątkowa okazja, by doświadczać sztuki nie tylko wzrokiem, ale całym ciałem.
Film będzie z kolei pokazywał, jak współczesna choreografia może stać się narzędziem odkrywania i ożywiania dziedzictwa artystycznego, szczególnie kobiecej historii sztuki. To opowieść o przekładaniu idei rzeźbiarskich na język ruchu, refleksja nad interdyscyplinarnością sztuki i inspiracja do nowych działań twórczych.
18:00 - 18:45 - oprowadzania choreograficzne
18:45- 19:00 - premiera filmu „Rzeźbiary - oprowadzania choreograficzne”
19:00- 19:30 - rozmowa z choreografkami
Opis już za chwilę.
To choreografki i performerki, które od 2023 roku – wspólnie z historyczkami sztuki dr Ewą Ziembińską i Alicją Gzowską z Muzeum Narodowego w Warszawie – pracują nad projektami łączącymi taniec i rzeźbę, koncentrując się na kobiecej perspektywie i siostrzeństwie w sztuce.
*video „Rzeźbiary – oprowadzania choreograficzne” zrealizowane zostało w ramach dotacji z konkursu „Dziedzictwo kulturowe Warszawy”
Doktor fizyki i judoka Moshe Feldenkrais zainspirowany wschodnimi sztukami walki oraz tym, jak niemowlęta organicznie uczą się poruszać, stworzył w XX wieku metodę rozwoju ruchowego. Przygotował kilkaset zajęć dla różnych codziennych czynności jak wstawanie, chodzenie czy nawet ruch gałek ocznych. Metoda Feldenkraisa jest odpowiednia dla każdego, kto chce się lepiej poruszać, rozwijać się lub wrócić do zdrowia, bez względu na wiek czy kondycję fizyczną. Zajęcia prowadzone są bez naśladowania, porównywania się z innymi oraz bez krytycznego oceniania. Każdy wykonuje ruchy samodzielnie, we własnym tempie, delikatnie, z uwagą na siebie, własne odczucia i aktualne możliwości.
Warsztaty będą składać się z praktycznych zajęć: przechylania skrzyżowanych nóg, służące rozluźnieniu dolnych pleców, klatki piersiowej i poprawie rotacji kręgosłupa oraz zegara pod miednicą, mającego na celu rozluźnienie bioder i dolnych pleców, oraz połączenie i koordynację między miednicą i głową. Między ćwiczeniami będą przerwy i czas na pytania. Wystarczy przynieść wygodny strój oraz matę do ćwiczeń. Praktykujemy bez obuwia, ale warto zabrać ciepłe skarpety.Wszystkie zajęcia można potem wykonywać samodzielnie w domu.
Certyfikowany nauczyciel Metody Feldenkraisa, praktykujący od 2010 roku, jeden z nielicznych specjalistów w tej dziedzinie w Polsce. Ukończył 4-letni trening nauczycielski w Anglii. Jest członkiem Brytyjskiego Stowarzyszenia Metody Feldenkraisa. Prowadzi regularne zajęcia w Krakowie i warsztaty w całej Polsce oraz za granicą. Pracuje zarówno z dziećmi, jak i dorosłymi, również z ograniczeniami ruchu o podłożu neurologicznym.
W ramach spotkania zastanowimy się wspólnie nad pytaniem sformułowanym przez oświeceniowego niderlandzkiego filozofa Barucha Spinozę, a mianowicie: do czego ciało jest zdolne? Pytanie myśliciela rozważymy w szerszym kontekście współczesnych dociekań dotyczących powiązań tego, co ludzkie i nie-ludzkie, rozwijanych w ramach nurtów posthumanizmu i nowego materializmu, a szerzej humanistyki środowiskowej. W takim ujęciu przyjrzymy się temu w jaki sposób cielesność wytwarza się w relacjach i zależnościach, korzystając z rozważań Donny Haraway. Zastanowimy się czy jednostkowe ciało może istnieć w izolacji. Pomyślimy o ciele poprzez konstytuujące je procesy, posługując się realizmem sprawczym Karen Barad. Jednocześnie sprawdzimy w jaki sposób to, co wspólnotowe wyłania się z przestrzeni cielesności myśląc razem z Rosi Braidotti. Wyruszymy też w filozoficzną podróż z Gilles’em Deleuz’em i Félixem Guattarim, aby zastanowić się czym różni się ciało (bez organów) od organizmu.
Tańczący filozof. Uzyskał tytuł doktora nauk humanistycznych o specjalizacji filozofia na podstawie dysertacji pt. „Konceptualizacje i praktyki ciała w perspektywie posthumanizmu i nowego materializmu” (2021). W swoje pracy badawczej posługuje się perspektywą transdyscyplinarną, a więc łączeniem szeroko rozumianej wiedzy z zakresu filozofii z praktykami ciała, w których się rozwija (sztuki walki, taniec, performance, medytacja itp.), ukierunkowanych na poszerzanie cielesnej świadomości i uważności w ruchu. Jego zainteresowania badawcze skupiają się wokół nurtów posthumanizmu, nowego materializmu, estetyki egzystencji, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień cielesności/materialności oraz eksperymentów z nią związanych. Współtworzy kolektyw „W kontakcie” zajmujący się praktyką tańca kontakt improwizacja. Publikował w „Czasie Kultury”, „Praktyce Teoretycznej”, „Avant”, serii naukowej „Scripta” IFK UW. We współpracy z wydawnictwem słowo/obraz terytoria przygotowuje książkę pt. „Ciałokrewieństwo”. Jest również pracownikiem kultury oraz doradcą filozoficznym.
Podczas warsztatu przyjrzymy się konfliktowi o kontrolę nad ciałem reprodukcyjnym. W ramach wspólnej lektury i dyskusji spróbujemy rozprawić się z mitami dotyczącymi reprodukcji, rozpatrzymy kryminalizację aborcji i marginalizację kobiecej wiedzy jako formy patriarchalnej kontroli. Kluczowy okaże się głos autorek rehabilitujących rolę czarnych zniewolonych dla tworzenia się wiedzy ginekologicznej i denaturalizujących urasowione i upłciowione koncepcje „biologicznego” ciała. Warsztat będzie składał się z krótkiego wprowadzenia, pracy w grupach (lektura krótkich fragmentów + dyskusja), prezentacji prowadzącej i wspólnej rozmowy. Czytane teksty będą dostępne w języku polskim w wersji papierowej, ale można przynieść swoje czytniki.
Badaczka, dramaturżka, autorka tekstów. Studiowała filozofię i historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim oraz Wolnym Uniwersytecie w Berlinie, a także gender studies na Uniwersytecie Środkowoeuropejskim w Wiedniu. Doktorantka w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych UW. W pracy badawczej interesuje się przede wszystkim teorią dekolonialną, black studies i reprodukcją. Jako dramaturżka współpracowała m.in. z Martą Ziółek, Jäckie Rydz i Aną Szopą. Redaktorka „Machiny Myśli”, internetowego magazynu filozoficznego.
Karol Marks uznawany jest powszechnie za fundatora materializmu historycznego i dialektycznego, choć sam nie posługiwał się żadnym z tych pojęć. Uznaje się go za teoretyka komunizmu i socjalizmu, podczas gdy w jego pismach opisy społeczeństw postkapitalistycznych pojawiają się jedynie sporadycznie. Był z pewnością jednym z najważniejszych materialistów w historii filozofii, choć najważniejszą inspiracją teoretyczną dla jego krytyki ekonomii politycznej kapitalizmu stanowiła idealistyczna logika Hegla. W jakim więc sensie był Marks materialistą? Klasyczne wprowadzenia do jego myśli dotyczą najczęściej takich pojęć jak alienacja, towar, wyzysk czy dialektyka sił wytwórczych i stosunków produkcji. My natomiast postaramy się do materializmu Marksa podejść od innej strony - od strony wydawałoby się najmniej materialistycznej. Analizując słynny 1 rozdział Kapitału spróbujemy zobaczyć materializm Marksa przede wszystkim jako teorię abstrakcji. Przyjrzymy się, jak w kapitalizmie pracuje abstrakcja, jak tworzy się abstrakcję pracy i dlaczego to właśnie to pytanie o relację pracy i abstrakcji stanowi sedno filozoficznego materializmu.
Filozof, historyk pojęć, tłumacz i redaktor. Aadiunkt w Zespole Filozofii Kultury i Polityki IFiS PAN, współpracownik czasopisma naukowego „Praktyka Teoretyczna”. W latach 2012–2015 redaktor działu filozofii i nauk społecznych w Wydawnictwie Naukowym PWN. Jest autorem pierwszego w języku polskim i jednego z pierwszych na świecie monograficznych opracowań historii rozwoju współczesnej radykalnej filozofii politycznej we Włoszech (Forma życia i dobro wspólne, Warszawa 2020). Znawca i tłumacz myśli Karola Marksa, od 2017 współprowadzi ogólnopolskie, otwarte seminarium online „Czytanie Marksa”.
W trakcie warsztatów będziemy eksplorować w ruchu i bezruchu temat wspólnotowości i tego, w jaki sposób wytwarzamy ją w cielesnych interakcjach pomiędzy tym, co ludzkie i nie-ludzkie. Skorzystamy z praktyk ciała wywodzących się z tańca współczesnego, performance, sztuk i sportów walki oraz technik ukierunkowanych na poszerzanie uważności. Posługując się tymi narzędziami sprawdzimy w jaki sposób wytwarzają się cielesne zależności i relacje. Przyjrzymy się temu, w jaki sposób środowisko, w którym żyjemy i zachodzące w nim zmiany wpływają na nasze postrzeganie, poruszanie się i myślenie. Sprawdzimy, co to znaczy być częścią środowiska i czym jest proces eksploracji. Poprzez spokojny uważny ruch w chodzie, stopniowo rozbudzimy nasze zmysły, wyczulając się na zachodzące zmiany w otoczeniu. Przyjrzymy się również temu dlaczego stan relaksu i doznawania przyjemności jest niezbędny do poszerzania sposobów myślenia, postrzegania i poruszania się.
UWAGA! Na warsztaty weź wygodne ciuchy, w których czujesz się komfortowo w trakcie ruchu oraz wodę do picia!
Tańczący filozof. Uzyskał tytuł doktora nauk humanistycznych o specjalizacji filozofia na podstawie dysertacji pt. „Konceptualizacje i praktyki ciała w perspektywie posthumanizmu i nowego materializmu” (2021). W swoje pracy badawczej posługuje się perspektywą transdyscyplinarną, a więc łączeniem szeroko rozumianej wiedzy z zakresu filozofii z praktykami ciała, w których się rozwija (sztuki walki, taniec, performance, medytacja itp.), ukierunkowanych na poszerzanie cielesnej świadomości i uważności w ruchu. Jego zainteresowania badawcze skupiają się wokół nurtów posthumanizmu, nowego materializmu, estetyki egzystencji, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień cielesności/materialności oraz eksperymentów z nią związanych. Współtworzy kolektyw „W kontakcie” zajmujący się praktyką tańca kontakt improwizacja. Publikował w „Czasie Kultury”, „Praktyce Teoretycznej”, „Avant”, serii naukowej „Scripta” IFK UW. We współpracy z wydawnictwem słowo/obraz terytoria przygotowuje książkę pt. „Ciałokrewieństwo”. Jest również pracownikiem kultury oraz doradcą filozoficznym.
Między tekstem poetyckim i materialnymi warunkami życia społecznego zachodzi znacznie bardziej złożona relacja, niż moglibyśmy sądzić. Entuzjaści sztuki zaangażowanej widzą w literaturze przede wszystkim narzędzie reprezentacji problemów społecznych i artykulacji interesów, często lekceważąc przy tym fakt, że literatura ma własne uwarunkowania materialne. Z kolei teoretyczki nowomaterialistyczne przeceniają czasem „kinetyczny” sposób działania tekstu, ignorując jego abstrakcyjne, spekulatywne właściwości, które są kluczowe dla jego wymiaru społecznego i historycznego. Paradoksalnie – tym, co pozwala dostrzec w wierszu fakt społeczny i wyciągnąć z tego daleko idące wnioski, jest koncepcja autonomii sztuki. Ten kontrintuicyjny pogląd przyjmiemy za punkt wyjścia, by następnie przyjrzeć się temu, jak pozornie eskapistyczna poezja staje się domyślną przestrzenią komoningu: uwspólniania, które traktować można jako prototyp dla postkapitalistycznego reżimu społecznego, ale nie narzędzie prowadzące ku niemu.
Eseista, krytyk literacki i redaktor. Opublikował Pocałunki ludu. Poezja ikrytyka po roku 2000 (Kraków 2021, Ha!art), Niedzielne ziemie. Poezja i dobra wspólne(Warszawa 2024, Convivo) oraz W myśl praw geometrii. Jak lewica przestała się martwić ipokochała logikę towarową (Warszawa 2025, Filtry). Wraz z Rafałem Wawrzyńczykiem iJakubem Skurtysem współredagował Aaa!... 111 wierszy Jarosława Markiewicza (Warszawa2020, Convivo). We współpracy z Rafałem Wawrzyńczykiem przetłumaczył CzcigodnąKompanię Wytwórców Strzał Jamesa Tate’a (Wrocław 2026, Ossolineum).
Pojęcie cielesności nienormatywnej zakłada istnienie pewnej normy regulującej społecznie akceptowane reprezentacje ciała. Opiera się ona na pojęciu ciała uniwersalnego i służy podtrzymywaniu tego ideologicznego konstruktu, jakim w efekcie staje się „ciało”. Prowadzi to do wykluczenia i stygmatyzacji wszystkich tych typów cielesności i sposobów jej doświadczania, które się w tej normie nie mieszczą.
Wychodząc od kategorii "niezwykłych ciał" wprowadzonej przez pionierkę krytycznych studiów o niepełnosprawności Rosemarie Garland-Thomson i takich widowisk, jak cyrk, jarmarki osobliwości czy freak shows, które szczyt popularności zyskały w drugiej połowie XIX w., przyjrzymy się przede wszystkim współczesnym zjawiskom i praktykom poddającym krytycznej refleksji kwestię odmienności fizycznej, czy szerzej – psychofizycznej. Przedmiotem szczególnego zainteresowania będzie niepełnosprawność we współczesnym teatrze i performansie, a punktem odniesienia - krytyczne studia o niepełnosprawności.
Kulturoznawczyni, badaczka zajmująca się obszarem teatru i performansu oraz studiami o niepełnosprawności. Wykłada w Instytucie Kultury Polskiej UW. Autorka książek Tadeusz Kantor: sobowtór, melancholia, powtórzenie (2011) oraz Teatr radio-logiczny Tymoteusza Karpowicza (2012); współredaktorka antologii Odzyskiwanie obecności. Niepełnosprawność w teatrze i performansie (2017) oraz Niepełnosprawność i społeczeństwo. Performatywna siła protestu (2018). Współpracuje z Fundacją Teatru 21, gdzie wraz z Justyną Lipko-Konieczną współtworzy dział wydawniczo-naukowy w ramach programu Centrum Sztuki Włączającej.
W ramach pracowni zbadamy relacje między ciałem i materią w perspektywie zmysłowej i afektywnej. Wychodząc od myśli Juhaniego Pallasmy i Gillesa Deleuze’a, będziemy pracować w taki sposób, by ciało nie było tylko narzędziem, ale aktywną częścią procesu – reagowało, odczuwało i zostawiało ślad. Styropian, zwykle traktowany jako odpad, zyska tu nowy status: stanie się partnerem w działaniu, który odpowiada na dotyk, stawia opór, przyjmuje formę i energię ciała. W trakcie pracy będziemy odkrywać, jak materia potrafi reagować i współtworzyć doświadczenie – jakby miała własną wrażliwość. Powstające obiekty nie będą prezentować konkretnych form czy postaci, lecz rejestrować ślady kontaktu – napięcie, nacisk, drżenie, chwilowe spotkanie ciała i materiału. Skóra do skóry.
Zagorzały miłośnik klasycznej sztuki, z trudem przyjmujący nowe trendy. Nie określa swojej dominującej dziedziny. Z wykształcenia bliżej mu do szeroko pojętej grafiki, z serca – do rzeźby i malarstwa. Jego sztukę – choć bardzo szczerą, można spokojnie nazwać niekończącym się kłamstwem Autor stara się oszukiwać widza, wprowadzać w błąd, wywołać poczucie zakłopotania. Posługuje się elementami sztucznie wytworzonymi, buduje atrapy, manipuluje makietą – często w rzeczywistej skali. Nie ma przywiązania do swojej sztuki, sprawnie stara się zapomnieć to co zrobił, aby świeżo spojrzeć na kolejną realizacje. Zajmuje się grafiką, fotografią, malarstwem i sztuka muralu. Związany z warszawską Akademią Sztuk Pięknych.
Parys dokonujący osądu nad atrakcyjnością bogiń, Wenus skromnie patrząca w dół lub pokazująca swe wdzięki jedynie we śnie, by nie wyjść na zbyt próżną, czy motyw „Vanitas”, przedstawiający starszą kobietę jako ostrzeżenie przed zbytnim skupieniem się na urodzie. To tylko niektóre z dawnych motywów w sztuce, dzięki którym widać, że nie od dziś kultura i społeczeństwo miały wiele do powiedzenia na temat tego, w jaki sposób kobieta powinna się zachowywać, jaki stosunek do jej ciała jest właściwy, czy kto może być w tej kwestii sędzią. Na warsztacie przyjrzymy się kilku motywom ze sztuki oraz sięgniemy do książki “Obsesja piękna” autorstwa Renee Engeln oraz “Sposoby widzenia”, Johna Bergera. Będą one pretekstem by dotknąć tematu współczesnej kultury, „traktującej” piękno w obsesyjny sposób. Na warsztacie będziemy pracować nie tylko z głową, ale również z naszymi ciałami. Sprawdzimy co dla nas niesie takie podejście i spróbujemy odpowiedzieć sobie na pytanie o to, jak się z tym czujemy. Na koniec może uda nam się, wbrew indywidualistycznym i rywalizacyjnym przekazom, stworzyć coś razem. Wspólnotę współ-czucia.
Historyczka sztuki, performerka, psychoterapeutka w trakcie szkolenia w nurcie Gestalt, wykładowczyni na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, trenerka porozumienia opartego na empatii. Prowadzi autorskie warsztaty, wykłady oraz psychoterapię. Kocha naturę, filmy i sztukę.
Kapitalizm, napędzany przez komplementarne zasady akumulacji i konkurencji, dąży do uczynienia ludzkich ciał produktywnymi. W tym celu wykorzystuje zróżnicowane aparaty i techniki mające sprawić, że staną się one możliwe do poznania i ukształtowania, tak by pracowały w sposób ciągły i wydajny, stając się funkcjonalnie zintegrowane z systemem produkcji. Historycznie owe wysiłki rozciągały się od normatywnej kontroli nad ciałami robotników w tayloryzmie i fordyzmie, przez ekspertyzę w zakresie ubioru i wizerunku menedżerów, po samoregulację ucieleśnionej ekspresji emocji i stanów mentalnych w ramach adaptacji do kultury organizacyjnej. Jedną ze strategii, która może zilustrować te przemiany jest wykorzystanie dźwięku i muzyki w środowisku pracy. Od odtwarzania specjalnie przygotowanych nagrań w fabrykach, przez śpiewanie korporacyjnych hymnów i tańczenie w lib-dubach, po mobilne aplikacje wspomagające skupienie lub kreatywność – organizacja audiosfery wokół procesu pracy stanowi poboczny, acz interesujący wątek w historii kapitalistycznych dążeń do wydobycia produktywnych mocy ciała i wprzęgnięcia go w procesy wytwarzania wartości.
Doktor kulturoznawstwa, adiunkt w Instytucie Nauk o Kulturze na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Prowadzi badania nad kulturą popularną (zwłaszcza muzyką), poruszając w nich zagadnienia związane z kwestiami ucieleśnienia, władzy i kapitalizmu. Autor monografii Kapitalizm somatyczny: ciało i władza w kulturze korporacyjnej (2017) oraz kilkudziesięciu artykułów naukowych opublikowanych w czasopismach krajowych i międzynarodowych.
Wykład będzie autorskim wprowadzaniem w wybrane wątki problematyki ciała w psychoanalizie, a jego celem będzie próba zastosowania teorii psychoanalitycznej do zrozumienia porządku klasowego. Interesować mnie będzie status ciała w refleksji Zygmunta Freuda, a przede wszystkim Jacquesa Lacana. Ciało jest narzędziem ekspresji (nieświadomego) znaczenia, ośrodkiem kompleksów psychicznych i fantazji. Inną rolę pełni w procesach wyobrażeniowych, inną w strukturach symbolicznych, ma też swój wymiar realny. Jako socjolog chciałbym zastosować tę bogatą problematykę do postawienia pytania o uklasowienie ciała: w jaki sposób różne narzędzia psychoanalityczne mogą pomóc nam w zrozumieniu, w jaki sposób ciała są uklasowione w reprezentacjach odnoszących się do klasy? Jak te reprezentacje uczestniczą w ustanawianiu i podtrzymywaniu porządku klasowego?
Doktor nauk społecznych, adiunkt na Wydziale Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie pracuje w Katedrze Historii Myśli Społecznej. Wykłada klasyczne teorie socjologiczne, prowadzi seminaria o krytycznych tradycjach myśli społecznej. Opublikował książkę Teorie ideologii na przecięciu marksizmu i psychoanalizy (PWN, Warszawa 2018), autor artykułów w czasopismach naukowych z obszaru socjologii i humanistyki (w ostatnich latach m.in. w „Psychoanalysis, Culture & Society”, „Kulturze i Społeczeństwie” oraz „Tekstach Drugich”). Redaktor czasopisma „Widok. Teorie i Praktyki Kultury Wizualnej”.
Choreograf i teoretyk tańca, Randy Martin, pisał o choreografii jako matrycy działań protestacyjnych. Współcześnie muzyka i taniec towarzyszą społecznym wybuchom chociażby w formie techno protestów. Tam, gdzie panuje największy ucisk ze strony państwa, większą rolę odgrywają nielegalne rave’y. Obecnie jedne z najważniejszych scen kultury rave znajdują się w Tbilisi, Bejrucie oraz Teheranie. Ponadto, pomimo trwającej wojny z Rosją, w Kijowie odradza się kultura klubowa, która daje ludziom energię potrzebną, by przetrwać. Protesty techno organizuje się także w Polsce, chociażby podczas Strajku Kobiet w 2020 roku.
W październiku 2019 roku w Chile wybuchła fala protestów nazywana estallido social (pl. społeczny wybuch). Towarzyszyły im podpalenia, ale także napisana w rewolucyjnym gniewie piosenka El violador eres tú (pl. Gwałcicielem jesteś ty) i opracowana do niej choreografia. Przed warsztatem obejrzymy wspólnie film Pablo Larraína Ema, gdzie tytułowa bohaterka wykorzystuje ogień oraz reggaeton jako swój język sprzeciwu. Film jest poniekąd zapowiedzią ognistych protestów w Chile, które miały miejsce niespełna dwa miesiące po premierze filmu na festiwalu w Wenecji.
Na spotkaniu porozmawiamy o tym, jak taniec może uczyć nas buntu. Zastanowimy się, jakie są przykłady tanecznych rewolucji i w jakim wymiarze są one skuteczne. Razem spróbujemy wymyślić nasze choreografie przyszłości.
Filmoznawczyni i krytyczka filmowa. Pracowała jako edukatorka w CentrumKultury Filmowej im. Andrzeja Wajdy. Obecnie kuratorka Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego. Prowadzi prelekcje filmowe oraz organizuje wydarzenia kulturalne. Programowała festiwale młodego widza Kino w Trampkach i LET’S DOC (obecnie). Nagrodzona Grand Prix XXVII Konkursu im. Krzysztofa Mętraka dla krytyków filmowych.
To już 10 lat! Chcemy wspólnie z Wami świętować nasze urodziny. Zapraszamy Was na wieczór atrakcji, spotkań po latach, rozmów i wspomnień.
Wśród akcesoriów i materiałów urodzinowego świętowania nie może zabraknąć lateksowych i foliowych baloników. Zapraszamy więc na wieczór połączony ze spotkaniem wokół specjalnego, balonowego numeru Notesu Na 6 Tygodni (NN6T #162)– poświęconego kulturze unoszenia się. W wakacyjnym wydaniu NN6T znalazł się specjalny balonologiczny blok pod redakcją Antoniego Michnika, badacza sound studies, kuratora i performera. Znajdziecie tu nie tylko balonologiczną mini historię kultury współczesnej, ale także manifest pneumakustyki, część poświęconą balonom jako instrumentom muzycznym, a nawet kilka pneumakustycznych partytur. W trakcie spotkania motyw unoszenia się przejawi się w rozmaitych wątkach – zarówno w sensie fizycznym, jak i metaforycznym.
I. część:
Osoby zaangażowane w powstanie numeru - Antoni Michnik, Izabela Smelczyńska oraz Agnieszka Szostakiewicz - porozmawiają o różnych wątkach oraz nurtach badań nad różnie rozumianymi balonami.
II. część:
Domek wypełniają dźwięki balonowego koncertu. Zagra Antoni Michnik i Izabela Smelczyńska.
- urodzinowy tort kanapkowy
- sitodruk z abstrakcyjnymi myślami (weźcie swoje koszulki!)
- zagra DJ anymati
Niech nam wszystkim urodziny FMA lekkie będą!
Od wieków ludzie zastanawiają się, jak ciało i umysł są ze sobą powiązane. Religia, filozofia czy medycyna – każda z tych dziedzin starała się znaleźć odpowiedź na to pytanie. Podczas naszego spotkania spojrzymy na ten temat z perspektywy współczesnej neuronauki. Zastanowimy się, co mówi ona o relacji między ciałem a umysłem i jak ta wiedza może pomóc nam w codziennym życiu. Po krótkim wykładzie zapraszamy do wspólnej dyskusji.
Doktor, neuronaukowiec, kierownik Pracowni Metod Behawioralnych w Instytucie Nenckiego Polskiej Akademii Nauk. Zajmuje się badaniami behawioralnymi w modelach wykorzystywanych w naukach podstawowych i biomedycznych. Jego zainteresowania obejmują mechanizmy zachowań afektywnych i eksploracyjnych wraz z korelatami neuronalnymi oraz automatyzacją procesów analizy danych. Studiował biologię na Uniwersytecie Warszawskim, tytuł doktora uzyskał w Instytucie Nenckiego PAN, staż podoktorski odbył na Yale University w USA. Prywatnie jest pasjonatem programowania, żeglarstwa i popularyzacji nauki.
Podczas warsztatów zwrócimy się ku zamieszkiwanym przez nas przestrzeniom miasta, zastanawiając się przede wszystkim, co to „zamieszkiwanie" dla nas właściwie oznacza, jak wpływa na nie zarówno fizyczna materialność miasta, jak i jej wymiar polityczny, symboliczny i ekonomiczny (i kto może sobie na taką refleksję w ogóle pozwolić). Podążając za ideą Juhaniego Pallasmy, fińskiego architekta i teoretyka, który zadanie architektury określił jako „zadomowienie nas zarówno w przestrzeni, jak i w czasie", wybierzemy się na spacer po zielonej enklawie osiedla Jazdów oraz sąsiadujących z nim wielkomiejskich obszarach. Przemierzając te mocno kontrastujące ze sobą tereny, będziemy zwracać uwagę na to, co daje naszym ciałom schronienie, poczucie bezpieczeństwa i przynależności, a co je alienuje i odbiera swobodną przestrzeń do życia i wspólnoty, także tej międzygatunkowej. Przywołamy także współczesną historię Otwartego Jazdowa, by podkreślić jak ważny jest wspólnotowy opór dla zachowania dobrych przestrzeni zamieszkiwania, ochrona tego co materialne, emocjonalne i polityczne zarazem. Podczas wspólnej wyprawy spróbujemy zmapować poznawaną i doznawaną przestrzeń, opisując ją materiałami oddającymi jej społeczno-emocjonalny charakter.
Kuratorka, pracownica kultury, artystka i aktywistka, od urodzenia związana z Poznaniem. Chętnie angażuje się w działania wspólnotowe, które dążą do zmiany na rzecz równości i sprawiedliwości społecznej. Jest absolwentką kuratorstwa i teorii sztuki, rzeźby i działań przestrzennych oraz architektury wnętrz na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu. Współtworzyła mniej lub bardziej tymczasowe kolektywy artystyczne, feministyczne, ekologiczno-klimatyczne. Lubi kule, najbardziej ziemską.
Zapraszamy na wspólną podróż w dół – ku ciszy, odpoczynkowi i wyobraźni benthosu. Spotkanie inspirowane wierszem Diving into the Wreck Adrienne Rich stanie się okazją do rozmowy o metaforach wyczerpania i hydrofeministycznych sposobach odzyskiwania sił w realiach późnego kapitalizmu oraz w kontekście „błękitnego zwrotu” w edukacji kulturowej. Wrak potraktujemy jako figurę hybrydyczną – materialno-cielesną i technologiczną, niejednoznaczną, a zarazem pełną śladów tego, co zdegradowane i co stanie się punktem wyjścia do refleksji nad kryzysem środowiskowym, akademickim i osobistym. Zanurzenie w wodzie, szczególnie w jej mroczne głębiny, zaproponujemy jako ćwiczenie regeneracji i wyjścia poza logikę produktywizmu. Spotkanie będzie przestrzenią poszukiwania strategii odzyskiwania równowagi w myśleniu o ciele, wiedzy i środowisku oraz próbą odczytania wraku jako miejsca spotkania z tym, co jeszcze możliwe do ocalenia. Wykład inspirowany będzie metodą „opowiadania o ekspozycji” Cecylii Åsberg oraz „estetyką wycofania” według Anny Olszewskiej. Na spotkaniu porozmawiamy o tym, jak taniec może uczyć nas buntu.
(ona/ich) - adiunktka w Katedrze Mediów i Badań Kulturowych UKEN orazartystka współtworząca projekty artystyczne związane z wodą. Jej aktualne zainteresowaniamieszczą się na przecięciu sztuki środowiskowej i queerowo-feministycznej błękitnejposthumanistyki. Ich pisarstwo dotyczy takich tematów jak sztuka środowiskowa, błękitnemedia, hydrofeminizm czy aktywizm przyjemności. Dwukrotna stypendystka FundacjiKościuszkowskiej. Współpracuje z E.A.R.T.H. Lab przy Uniwersytecie Kalifornijskim, SantaCruz oraz z The Posthumanities Hub przy Uniwersytecie w Linköping w Szwecji. Członkiniduetu artystyczno-badawczego cyber_nymphs. Współzałożycielka Archiwum BłękitnejHumanistyki. Członkini AICA.
Psychoanaliza bywa kojarzona ze skupianiem się na przeszłości, intelektualnych sposobach analizy własnych doświadczeń czy interpretowaniu snów, ale rzadko wskazuje się na jej związki z ciałem. Jednak w ujęciu lacanowskim to właśnie ciało stanowi centrum doświadczenia - jest miejscem, w którym zapisuje się język, w którym słowo dotyka i zostawia ślad. Ciało jest tym, co mówi poprzez symptomy, napięcia, milczenie, lapsusy. To ciało wyobrażeniowe, symboliczne i realne - ciało, które tworzy się w spojrzeniu Innego, w języku i w tym, co wymyka się znaczeniu. Warsztaty będą przestrzenią wspólnego namysłu nad rolą i znaczeniem ciała w psychoanalizie. Spotkanie będzie miało charakter warsztatowy, zakładający aktywny udział uczestników w postaci zadawania pytań, i wspólnej refleksji wokół sposobów doświadczania ciała i jego relacji z mową.
Współzałożycielka Forum Polskiego Pola Lacanowskiego, członkini Szkoły Psychoanalizy EPFCL-Francja. Dr psychopatologii i psychoanalizy (Universite de Paris VII). Prowadzi prywatną praktykę psychoanalityczną w Warszawie.
Na Festiwalu Myśli Abstrakcyjnej przetwarza i tworzy się świat myśleniem krytycznym, mówieniem, analizowaniem i interpretowaniem zjawisk. Jest to trening specyficznej części mózgu, jednego z wielu organów, który współkształtuje nasze bycie i działanie w świecie. Jako tancerka i edukatorka somatyczna chciałabym zaproponować Wam, jako osobom z bardzo różnymi ciałami, doświadczeniami i sprawnościami, żeby to, co cielesne i wspólnototwórcze wyszło na pierwszy plan - skóra, temperatura ciała, przepływ emocji, (nie)śmiałość, gniew, pragnienia i język jako obślizgły mięsień. Ćwiczenia, którymi się z Wami podzielę, będą inspirowane “Zapiskami o performatywnej teorii zgromadzenia” Judith Butler oraz wprawią w ruch nasze herstorie stawiania (słabego) oporu w przestrzeni publicznej. Będziemy przeplatać świadome bycie w ciele, ruszanie się, tańczenie i refleksyjność jako zdolność do analizy bieżącego doświadczenia.
Na zajęciach uwrażliwiam na kulturę zgody oraz poszanowanie własnych i cudzych granic, a osoby uczestniczące zachęcam do brania odpowiedzialności za to, na jakie sposoby chcą brać udział i skorzystać z wiedzy, którą dzielę się na warsztatach. Zaczniemy od kręgu, żeby poznać nasze potrzeby i stany ciałoumysłów przed rozpoczęciem pracy. Ubierzcie się wygodnie i ciepło (będziemy przez chwilę leżeć na podłodze), weźcie wodę do picia i przybory do pisania. Jeśli będzie pogoda wyjdziemy również na dwór.
Choreografka, tancerka, edukatorka, działaczka społeczna. Absolwentka choreografii w ICI-CCN Montpellier, kulturoznawstwa (MISH) w Instytucie Kultury Polskiej, Kursu Choreografii Eksperymentalnej w warszawskim Centrum w Ruchu oraz studiów podyplomowych "Praktyki kolektywne" w Królewskim Instytucie Sztuki w Sztokholmie. Autorka choreografii (“LAGMA”), instalacji dźwiękowych (“Nasiąkać światem”), performansów i spacerów site-specific (“Ślad ślimaka”) łączących ruch, wrażliwość ekologiczną i praktyki wspólnotowe. Tworzy i facylituje procesy artystyczne i edukacyjne, w których ciało jest miejscem stawiania oporu, uzdrawiania i międzygatunkowego współbycia. Występowała w spektaklach i performansach Daniela Kotowskiego, Ani Nowak, Joanny Piotrowskiej i Vincenta Duponta. Jako choreografka w teatrze dramatycznym współtworzyła “Trąbkę do słuchania” w reż. Weroniki Szczawińskiej i “Antygonę w Molenbeek” w reż. Anny Smolar. W 2021 wydała album z pejzażami dźwiękowymi “Toń” (wyd. Szara Reneta). Jako członkini inicjatywy Przestrzeń Wspólna angażuje się w budowanie środowiskowego dialogu opartego na współpracy, dzieleniu się zasobami i kulturze zgody (“Wielka Księga Scorów” na Jasnej 10). Współprowadziła z Tatianą Cholewą Laboratorium “Taniec i niepełnosprawność” NIMiT w 2022 roku. Była mentorką Kem Szkoły 2024. Jest autorką "Manifestu ekologizacji niezależnej choreografii i sztuk performatywnych", który ukazał się w Dialogu Puzyny. Jej eseistyczne i poetyckie teksty ukazały się w „Dialogu”, „Glissando”, „Playground” i “Ruchomych Tekstach”.
● Spotkania odbywają się w Rotacyjnym Domu Kultury, który jest dostępny dla osób z niepełnosprawnościami ruchowymi.
● Organizujemy tłumaczenie spotkań na PJM. Jeśli potrzebujesz tłumaczenia PJM, wyślij zgłoszenie do 19.10.
● Domki, w których odbywają się warsztaty, pracownie i spotkanie filmowe, nie są przystosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnością ruchową. Jesteśmy w stanie zapewnić doraźną pomoc, ale nie pełną asystę.
Jak możemy konkretnie pomóc:
- w wejściu do domku. Jęśli będziesz na miejscu i będziesz potrzebować pomocy, zadzwoń: +48 504 163 396, +48 669 160 433, +48 733 872 147
- w dotarciu do toalety przystosowanej dla osób OzN, znajdującej się w Rotacyjnym Domu Kultury (ok. 5 minut od pozostałych domków, w których odbywają się wydarzenia festiwalowe).
Osoby, które mogą potrzebować wsparcia w trakcie wydarzenia (np. przy poruszaniu się lub korzystaniu z toalety), prosimy o przybycie z osobą towarzyszącą, która będzie mogła udzielić takiej bieżącej pomocy
● Warsztaty i pracownie nie są tłumaczone na Polski Język Migowy (PJM).
Stowarzyszenie Otwarte Dziki Bez - to my tworzymy festiwal.Wbrew powszechnej tendencji do szybkiego określania się i specjalizowania, chciałyśmy dać sobie przestrzeń na poszukiwanie i sprawdzanie nowych dróg. Dlatego Dziki Bez rośnie tam, gdzie chce – czyli w bardzo różnych obszarach.
